INTERVIEW MET DR. ELS VAN DER HELM

ZE IS NEUROWETENSCHAPPER, SLAAPEXPERT EN OPRICHTER VAN SHLEEP, EEN SLAAPCONSULTING BEDRIJF. DR. ELS VAN DER HELM (34) WEET ALLES VAN DE EFFECTEN VAN SLAAP OP HET BREIN. Tekst: Roos Stalpers en Fee van 't Veen Beeld: Jitske Schols- Lumenphoto 

Wat is een veelgemaakte slaapfout? 'De telefoon gebruiken voor het slapengaan! Niet alleen is de telefoon een stressfactor, het blauwe licht doet ook af aan je slaapvermogen. Er wordt geen slaaphormoon meer aangemaakt en je biologische klok denkt dat het dag is. Wat we verder veel zien is dat cliënten doordeweeks weinig slapen en die misgelopen uren dan in het weekend proberen in te halen. Het brein kan lastig wennen aan dit soort onregelmatige patronen, maar houdt van een consequent schema: naar bed gaan en wakker worden rond dezelfde tijd. Ook op zaterdag en zondag; je biologische klok kent geen weekend.’

Uitslapen op zondagochtend is taboe? ‘Ja, want als je uitslaapt is het moeilijk om zondagavond weer in slaap te komen. Vaak wordt dit verweten aan de stress voor de aankomende week, maar eigenlijk zit er simpelweg niet genoeg tijd zit tussen ontwaken en slapen. Er is onvoldoende ‘slaapdruk’ opgebouwd.’

Wanneer ervaar je nadelige effecten van slaaptekort? ‘Al na één nacht! Onderzoek heeft bijvoorbeeld aangetoond dat één uurtje minder slaap effect heeft op de hormonen die je eetlust reguleren en je daardoor de dag erna al 140 extra calorieën eet. Zowel je cognitieve als je motorische prestaties worden beïnvloed door de hoeveelheid slaap die je hebt gehad. Je humeur, stressgevoeligheid, concentratie, geheugen en ook je vermogen om gezichtsuitdrukkingen te interpreteren gaan er flink op achteruit als je te weinig slaapt.’

De volgende avond eerder naar bed dan maar? ‘Alleen als de slechte nacht een uitzondering is of niets te maken heeft met je eigen slaap. Bijvoorbeeld doordat je kind je heeft wakker gehouden. Maar na een uitzonderlijke nacht met weinig slaap kun je inderdaad wat van de gemiste uren inhalen door de nacht erna extra te slapen. Ga bijvoorbeeld 20 tot 30 minuten eerder naar bed. Blijf wel dicht bij je normale bedtijd; dat is belangrijk voor de slaapkwaliteit. En een kort dutje van 25 minuten - of juist langer, zo’n 90 minuten - kan ook helpen. De beste tijd is rond 14.00 uur. Als je later gaat slapen is de kans groot dat je ’s avonds moeilijk in slaap komt.’

Nog een gouden slaaptip? ‘Het is belangrijk om rustig te gaan slapen zonder kwesties waarover je ’s nachts kunt gaan piekeren. Leg pen en papier naast je bed en schrijf de zorgen van je af. Besteed er de volgende dag twintig minuten aan. Je beseft dan al snel dat je het ’s nachts wel heel somber inzag.’

max masterclass met Els van der helm terugkijken